Razvijanje dužničke diplomatije glavna je odlika jačanja kineskog uticaja na Zapadni Balkan a pojačano prisustvo i dugoročne održive investicije iz Evropske unije (EU) i Sjedinjenih Američkih Država ključne su za razvoj i integrisanje Zapadnog Balkana u EU i NATO, kao i uspješno odvraćanje od sve većeg kineskog uticaja na region, ocijenio je predsjednik Atlantskog saveza Crne Gore, Savo Kentera.
Govoreći na onlajn konferenciji „Strateška uloga spoljnih aktera na Zapadnom Balkanu“ koje je organizovala Fondacija Konrad Adenauer, Kentera je naveo da sposobnost Kine da dugoročno razmišlja i strateški povlači poteze, predstavlja jednostavnu definiciju kineske moći o kojoj se često govori.
„Ipak, sa izuzetkom Srbije gdje je prisustvo Kine najvidljivije, Zapadni Balkan i dalje nije postao predmet sveobuhvatne strategije Kine, kada je riječ o prodiranju i snažnom prisustvu na taj prostor. Aktuelne promjene u međunarodnoj politici, jače prisustvo SAD-a na Zapadnom Balkanu i ubrzano pogoršanje odnosa između EU i Kine, usljed pojave Kovida-19, svakim danom mijenjaju regionalni kontekst“, kazao je Kentera.
Zapadni Balkan, kako je rekao, zbog slabe investicione klime, ekonomske stagnacije, korupcije i visoke nezaposlenost pogodan je region za upliv kineskog kapitala.
„Kina se često pominje kao zemlja sa najznačajnijim investicijama na Balkanu, a zaboravlja se da je Evropska unija jedna od onih koje pružaju najviše pomoći regionu. Od 2008. do 2018, Evropska investiciona banka je izdvojila za projekte na Balkanu čak 7,65 milijardi eura“, podsjetio je Kentera.
Prema njegovim riječima, kineska inicijativa “Pojas i put” ometa evropske integracije zemalja Zapadnog Balkana, jer džave vodi u dužničko ropstvu, time i u dužničku diplomatiju, ali i produbljuje korupciju.
„Najvidljiviji slučaj dužničke diplomatije na Zapadnom Balkanu vidimo na primjeru kineskog projekta izgradnje autoputa u Crnoj Gori. Gradnja autoputa je dobra stvar, ali je istovremeno važno ko je vaš partner, kao i koju dionicu gradite. Smatram da je za Crnu Goru bilo korisnije da se poveže sa Jadransko-jonskim autoputem i da je to trebalo da bude prioritetna dionica za gradnju, jer bi tako bili još bolje povezani sa Evropskom unijom“, zaključio je Kentera.
